Voor het eerst in driehonderdvijftig jaar zijn ze weer even ‘thuis’. De drieënzestig Hollandse meesters uit de wereldberoemde collectie van de Hermitage in Sint-Petersburg. Vanaf 7 oktober hangen ze in de Hermitage in Amsterdam. De hele Keizersvleugel zal dan in het teken staan van deze belangrijkste collectie Hollandse schilderkunst buíten Nederland. Achter de schermen heeft Gregor’s Lijsten veel van deze schilderijen voorzien van gereconstrueerde 17e-eeuwse lijsten.
Holland en Gelderen
Als conservator zwaait Irina Sokolova de scepter over zes zalen van de Grote Hermitage in Sint-Petersburg. Zalen vol Hollandse meesters uit de 17e eeuw. Eén van haar belangrijkste projecten is het vervangen van de weelderig versierde gouden lijsten uit de 19e eeuw door ‘originele’ lijsten uit de 17e eeuw. In de topvakman Gregor Simoons vond zij voor die opgave de juiste compagnon. Sinds zijn overlijden zetten de betrokken medewerkers van Gregor’s Lijsten dit werk voort. Zo krijgt de Hermitage Amsterdam Hollandse meesters in bruikleen, opnieuw ingelijst door Gelderse ambachtslieden in hart en nieren.
Waarheidsgetrouw
Irina Sokolova stelt hoge eisen aan iedere gereconstrueerde lijst. Zij komt regelmatig over naar Spankeren om het profiel, de kleur, de breedte en de hoogte van iedere lijst te bepalen. Kees Simoons van Gregor’s Lijsten: “Vervolgens gaan wij daarmee aan de slag. We gebruiken de mallen die Gregor kon overnemen van de oude lijstenmaker firma’s Van Poelgeest in Amsterdam en Sala in Leiden. Onze reconstructies zijn waarheidsgetrouw, mét een lichte beschadiging of een licht openstaand verstek.” De Hollandse meesters die vanaf 7 oktober te zien zijn in de Hermitage Amsterdam zijn gevat in lijsten van verschillende houtsoorten o.a. eiken, peren, kersen, noten en palissanderhout. In de 17e eeuw werd ebbenhout gebruikt. Maar dat is onbetaalbaar geworden. En deze houtsoorten nemen de zwarte ebbenhoutenkleur goed aan.
Handwerk
Het maken van een lijst is voornamelijk handwerk. Eén persoon is per lijst ruim veertig uur bezig. Nadat het profiel is bepaald, wordt het hout op verstek gezaagd, geschaafd en gelijmd. Een 17e-eeuwse lijst heeft altijd een uit lagen samengesteld profiel. De medewerkers van Gregor’s Lijsten gebruiken een echte schellak met daarin droge verfstoffen op natuurlijke basis. Daarna polijsten zij het profiel om het hout weer te laten doorschijnen. Laag op laag, soms wel zeven lagen. Zo wordt de zwarte lijst heel glad en transparant.
Stoer en eervol
In de Hermitage Amsterdam gaat het straks om de Hollandse meesters. Niet om de lijsten. Toch vindt Kees Simoons dat Gregor’s Lijsten een mooie rol heeft gekregen. “Een paar weken geleden hebben we in Sint-Petersburg de laatste lijsten afgeleverd. Als een lijst dan is aangebracht om een Hollandse meester heen en als die lijst op een juiste manier de focus naar dat schilderij toebrengt, ja, dan word je blij van de complimenten. Ik vind het heel stoer en eervol dat wij van Gregor’s Lijsten dit mogen doen voor de Hermitage.”
Website: Hermitage Amsterdam
